લેખક :દીપક જગતાપ
…………………………….
દરેક પૂજામાં સૌથી પહેલું સ્થાન અને દરેક શુભ કામમાં ગણેશની સ્થાપનાનું વિશેષ મહત્વ
…………………………….
સૌને સુખ આપનાર સુખકર્તા અને સૌના દુઃખ હરનાર દુઃખહર્તા વિઘ્નહરતા છે ગણેશ
…………………………….
બાળગંગાધર તિલકે મહારાષ્ટ્રમાં ગણેશ ઉત્સવ મનાવવાની શરૂઆત કરી હતી. ત્યાર બાદ સમગ્ર ભારતમાં તેની ઉજવણી કરવાની શરૂઆત થઈ.
દેવોના દેવ મહાદેવના પુત્ર ગણેશનુ દરેક પૂજામાં સૌથી પહેલું સ્થાન હોય છે. દરેક શુભ કામમાં ગણેશની સ્થાપના અને પૂજા બાદ જ નવા કામની શરૂઆત કરવામાં આવે છે. સૌ પહેલા બાળગંગાધર તિલકે મહારાષ્ટ્રમાં ગણેશ ઉત્સવ મનાવવાની શરૂઆત કરી હતી. ત્યાર બાદ સમગ્ર ભારતમાં તેની ઉજવણી કરવાની શરૂઆત થઈ.
વધુ સમાચાર જોવા માટે નીચે આપેલા ફોટો પર ક્લિક કરો અને ગ્રુપમાં જોડાવો
હિન્દુ પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, ગણેશ ચતુર્થીને ભગવાન ગણેશની જન્મજયંતિ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મહર્ષિ વેદ વ્યાસે ભગવાન ગણેશને મહાભારત રચવા માટે આહ્વાન કર્યું હતું અને તેમને મહાભારત લખવાની વિનંતી કરી હતી. એવું કહેવાય છે કે, ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે મહાભારતમાં વ્યાસ દ્વારા બોલાયેલા શ્લોકો લખવાનું શરૂ કર્યું અને ભગવાન ગણેશ 10 દિવસ રોકાયા વિના આ લેખન કાર્ય કરતા રહ્યા. આ દરમિયાન ગણેશજી પર ધૂળ અને માટીના થર જમા થઈ ગયા હતા. 10 દિવસ પછી, અનંત ચતુર્દશીના દિવસે, ગણેશ મહારાજે સરસ્વતી નદીમાં કૂદીને પોતાને શુદ્ધ કર્યા. ત્યારથી દર વર્ષે 10 દિવસનો ગણેશ ઉત્સવ ઉજવવામાં આવે છે. કથાઓમાં એવું પણ જોવા મળે છે કે, જ્યારે ભગવાન ગણેશ મહાભારત લખવાની વિનંતી કરી રહ્યા હતા ત્યારે તેમણે તેમનો એક દાંત તોડીને પોતાની કલમ બનાવી અને તેમાંથી મહાભારત લખવાનું શરૂ કર્યું.
લોકો પહેલના સમયમાં પણ માટી થકી ભગવાન ગણપતિના મુર્તિ બનાવતા અને ફૂલ તેમજ વનસ્પતિ રંગો દ્વારા તેમનો શણગાર કરી લોકો ભાદરવા શુક્લ ચતુર્થીના ચોથા દિવસે મુર્તિની પુજા કરતાં હતા.
દરેક ઘરે તથા પાંડાલોમાં લાવાય વાજતે-ગાજતે ગણપતિની મુર્તિને ત્યારબાદ તેને ઘરના મંદિરોમાં આવે છે અને બિરાજિત કરવામાં આવે છે.રંગોળીથી કરાય છે ઘરોમાં વિઘ્નહરતાનું સ્વાગત માટે. પુજા આરતીથી કરાય છે સવાર સાંજ ભગવાનની પુજા અને વેચાય છે લાડુનો પ્રસાદ લોકો અને ભક્તોમાં. ઉજવણી ગણેશ ચતુર્થીની તૈયારી તહેવારના લગભગ એક મહિના પહેલાથી શરૂ થાય છે. આ ઉજવણી લગભગ દસ દિવસ સુધી ચાલે છે (ભાદ્રપદ શુધ્ધ ચતુર્થીથી અનંત ચતુર્દશી સુધી). પહેલા દિવસે ઘરોમાં ભગવાન ગણેશની માટીની મૂર્તિ સ્થાપિત કરવામાં આવે છે. ઘરો ફૂલોથી સજ્જ છે. મંદિરો મોટી સંખ્યામાં ભક્તોની મુલાકાત લે છે. પૂજા-અર્ચના કરવામાં આવે છે અને ભજન કરવામાં આવે છે. મિત્રો મિત્રો અને પરિવાર સાથે ઉત્સવની ઉજવણી કરવા માટે સ્થાનિકો પંડાલો ગોઠવે છે અને ભગવાન ગણેશની મોટી મૂર્તિઓ સ્થાપિત કરે છે. ઉજવણીના અંતિમ દિવસે શેરીઓમાં ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ લેવામાં આવે છે. લોકો મૂર્તિની સાથે શેરીઓમાં નૃત્ય અને ગીતના રૂપમાં તેમનો ઉત્સાહ અને આનંદ પ્રદર્શિત કરે છે. આ મૂર્તિ આખરે નદી અથવા સમુદ્રમાં ડૂબી છે. આ દિવસે મોટી સંખ્યામાં શ્રદ્ધાળુઓ તેમની ખુશી વ્યક્ત કરી તેમની પ્રાર્થના કરી રહ્યા છે.