યુનિફોર્મ સિવિલ કોડઃ જે દિવસથી કાયદા પંચે દેશના લોકો પાસેથી આ મુદ્દે સૂચનો માંગ્યા છે ત્યારથી દેશમાં સમાન નાગરિક સંહિતા(Uniform Civil Code) અંગે ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે. દરમિયાન, આ મામલે રાજ્યસભાના બીજેપી (BJP) સાંસદ કિરોની લાલ મીણા નું નામ સામે આવી રહ્યું છે, જેમણે અગાઉ સંસદમાં UCC કોડ માટે ખાનગી સભ્ય બિલનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો.
જો આ બિલ આ ચોમાસુ સત્રમાં ચર્ચા માટે મૂકવામાં આવે અને સંસદના બંને ગૃહોમાંથી પસાર થઈ જાય તો તે કાયદો બની જશે. આ પ્રાઈવેટ મેમ્બર બિલના મુખ્ય મુદ્દા શું હતા.
કિરોની લાલ મીણાનું UCC બિલ શું કહે છે?
આ અધિનિયમને યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ ઇન ઇન્ડિયા એક્ટ 2020 તરીકે ઓળખવામાં આવશે, તે સમગ્ર દેશમાં લાગુ થશે. યુનિફોર્મ સિવિલ કોડનો અર્થ ભારતમાં રહેતા દરેક નાગરિક માટે એક સામાન્ય કાયદો હશે, પછી ભલે તે જાતિ કે ધર્મ હોય. આ કાયદાના અમલના 6 મહિનાની અંદર કેન્દ્ર સરકાર એક સમિતિની રચના કરશે જે રાષ્ટ્રીય નિરીક્ષણ અને તપાસ સમિતિ તરીકે ઓળખાશે. આ સમિતિ યુનિફોર્મ સિવિલ કોડ તૈયાર કરશે અને તેને સમગ્ર દેશમાં લાગુ કરશે.
આ સમિતિ દેશના સમગ્ર ભૌગોલિક વિસ્તારમાં સમાન નાગરિક સંહિતાના અમલની ખાતરી કરશે. આ સમિતિ એ સુનિશ્ચિત કરશે કે સમાન નાગરિક સંહિતા કોઈપણ ભેદભાવ વિના આ મુદ્દાઓ પર તમામ નાગરિકોને સમાન અધિકાર પ્રદાન કરવાનો પ્રયાસ કરશે. જેમા,
1. લગ્ન
2. છૂટાછેડા
3. ઉત્તરાધિકાર
4. દત્તક
5. ગાર્ડિયનશિપ (વાલીપણુ) અને
6. જમીન અને મિલકતની વહેંચણી માટે અસરકારક રહેશે.
શું UCC વ્યક્તિગત કાયદાનું સ્થાન લેશે?
આ સમિતિ બંધારણની કલમ 14 (ACT 14) હેઠળ સમાનતાના અધિકારની ખાતરી કરશે. આ સાથે, કલમ 15 (ACT 15)હેઠળ, તે ધર્મ, જાતિ, જાતિ, લિંગ અથવા જન્મ સ્થળના આધારે કોઈપણ પ્રકારના ભેદભાવ પર પ્રતિબંધની પણ ખાતરી કરશે. યુનિફોર્મ સિવિલ કોડના અમલીકરણમાં જેંડર સમાનતા એટલે કે લિંગ સમાનતાનું પણ ધ્યાન રાખવામાં આવશે. વ્યક્તિગત કાયદા અથવા ધાર્મિક પુસ્તકો પર આધારિત કાયદાઓ અને પરંપરાઓને આ સમાન નાગરિક સંહિતા દ્વારા બદલવામાં આવશે.